Để tỏ lòng tôn kính tổ tiên, thực hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” và tăng cường mối quan hệ tình cảm huyết thống, kết nối mối quan hệ thế thứ họ hàng, giữ gìn, phát huy truyền thống tốt đẹp của gia tộc, của dân tộc; trong khôn khổ pháp luật cho phép, nay gia tộc họ Nguyễn có nguồn gốc Nguyễn Sĩ sinh sống tại làng Tân Bòng, xã Ân Phú, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh thảo luận và thông qua một số quy định gọi là tộc ước. Nội dung gồm các điều quy ước như sau:
Điều 1.Tất cả mọi người trong từng gia đình thuộc dòng họ Nguyễn chúng ta đều thờ chung tổ khảo là ông Nguyễn Tính và bà Lê Thị Củng. Tiên tổ khảo đời thứ nhất: ông Nguyễn Sĩ Ưu và bà Cù Thị Cường; đời thứ 2: ông Nguyễn Sĩ Vận và bà Trần thị Niệm; đời thứ 3: ông Nguyễn Sĩ Chước và bà Trần Thị Vưu; đời thứ 4: ông Nguyễn Sĩ Sùng và bà Trần Thị Thứ, Trần Thị Chuyên; đời thứ 5 ông Nguyễn Sĩ Uyên và bà Cù Thị Thoả. Theo lập tự ghi trong gia phả, chúng ta thờ ông Trần Dụng Tài và bà Trần Thị Khâu là ngoại tổ cùng đời thứ 2. Em ông Nguyễn Tính là Nguyễn Như Bách và bà Phạm Thị Phong, Nguyễn Thị Bính cũng hợp tự.
Điều 2. Con dâu và con nuôi trong các gia đình họ Nguyễn đã được pháp luật công nhận, cháu ngoại nhận họ mẹ đều có quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm thờ phụng tổ tiên, chăm lo việc họ như mọi thành viên khác trong gia đình.
Điều 3.Trai gái trong họ đang chung dòng huyết tộc thì không được lấy nhau. Những người trong họ khi đặt tên cho con trai thì phải xem kỹ gia phổ hoặc hỏi người cao niên để tránh đặt tên trùng với tổ tiên, trùng anh em trong dòng tộc.
Điều 4. Những người là nam giới từ trẻ đến già thuộc nội tộc (kể cả con nuôi hợp pháp, cháu ngọai nhận họ mẹ) đều có nghiã vụ đóng góp kinh phí, công sức để xây dựng, tu bổ nhà thờ, nghĩa địa, các công trình phục vụ gia tộc đúng với quy định của họ. Con gái, con rể và các cháu, chắt ngoại có lòng hiếu nghĩa, tự nguyện đóng góp, cung tiến xây dựng nhà thờ, nghĩa địa và dâng hương phụng sự tổ tiên, đều được ghi nhận vào sổ vàng công đức như mọi thành viên trong họ. Trong 1 năm không thực hiện thì họ sẽ ghi vào sổ xanh và coi như là thất lễ.
Điều 5. Họ có trưởng tộc kế quyền theo truyền thống trai trưởng và kế tiếp đích tôn nối dõi. Nếp xưng hô phải theo đúng trật tự trên dưới và thế thứ. Trưởng tộc chịu trách nhiệm chung trước tổ tiên và dòng họ, bảo đảm tổ chức thực hiện tốt tộc ước, quản lý và bổ sung tộc phả, duy trì thờ cúng tổ tiên của toàn dòng họ tại nhà thờ họ theo đúng lệ tộc. Trưởng tộc, phải chú ý phát huy vai trò của các bậc thế thứ và người cao niên trong họ; cùng bàn bạc để tổ chức việc tế lễ, giổ tổ phù hợp với khả năng và điều kiện, mọi người đoàn kết, vui vẻ, phấn khởi.
Điều 6. Những ngày lễ trọng trong năm của họ là ngày 1 tháng Giêng, ngày rằm tháng Giêng, ngày giổ tổ 22 tháng Sáu, ngày rằm tháng Bảy. Ngày rằm và mùng một âm lịch hàng tháng, đều tiến hành hương đăng, trầu nước nơi nhà thờ.
Điểu 7.Trong họ, khi mỗi gia đình làm giỗ người thân tại nhà, thì đến dâng hương tại nhà thờ trước; nếu ở xa thì gửi tiền hương hoa về nhờ anh chị em đến yết cáo.
Điều 8. Hàng năm, vào cuối tháng Chạp, từ ngày 23 đến ngày 26 phải có kế hoạch sửa sang bồi đắp nghĩa địa, quét dọn trong ngoài nhà thờ, bày biện lễ vật, các gia đình đến dâng hương lễ tổ. Ngày lễ hàng năm tất cả các gia đình ở gần phải tề tựu về nhà thờ cùng nhau thắp hương bái tổ và họp mặt. Họ khuyến khích người đi xa về yết cáo tổ tiên trong những ngày lễ trọng cũng như những thường nhật khác.
Điều 9. Tộc trưởng là chủ tế trước tổ tiên. Mỗi năm tộc trưởng phải chủ trì lễ trọng 1 lần. Khi tế lễ tại nhà thờ mà không có mặt trưởng tộc thì người có vị trí thế thứ cao nhất có mặt là đại diện hoặc chỉ định người chấp chính làm chủ tế. Việc chuẩn bị lễ vật tế lễ do các gia đình trong họ đang sinh sống tại quê lo toan theo phiên lướt. Tiền mua lễ vật do các đinh trong họ đóng góp. Tuỳ theo giá cả hàng năm để tộc trưởng hoặc người chấp chính định ra mức đóng góp đảm bảo mức chi tiêu trong năm đủ cho 4 ngày lễ tế đầy đủ. Lễ vật cho một lần lễ tối thiểu phải có: 3 cỗ xôi gà, 1,5 kg thịt lợn, 5 bó hương, 3 bó hoa, 3 đĩa trái cây, 5 khay trầu, 1 ấm nước chè xanh, 3 chai rượu, đồ hàng mã chu tất và các món ăn thông dụng cho mọi người trong họ có mặt trong lễ hưởng lộc. Miễn đóng góp đối với những gia đình chịu trách nhiệm sắm sửa phiên lướt trong năm.
Điều 10.Tất cả các gia đình thành viên trong họ, kể cả người sinh sống ở tỉnh ngoài hay ở nước ngoài, đều được đến dâng hương lễ tổ, được cung tiến tiền của tại nhà thờ họ. Những trường hợp cung tiến tiền của trị giá cao để xây dựng nhà thờ họ đều được ghi tên vào sổ vàng công đức. Trong cuộc họp mặt hàng năm, danh sách người tham gia công đức sẽ được thông báo trong dòng họ.
Điều 11. Những người đến độ tuổi từ 70 trở lên thì cứ 5 năm một lần, đều được gia đình tiến hành lễ mừng thọ, họ tặng một vật kỷ niệm giá trị trên 100.000 đồng, tiền trích từ quỹ họ.
Điều 12. Những người tốt nghiệp đại học trở lên; những nhà giáo, thầy thuốc, những nhà khoa học, các doanh nhân khi tổ chức kinh doanh / sản xuất, các sĩ quan quân đội nhân dân và công an nhân dân được Nhà nước phong hàm, phong cấp; những người được Nhà nước tặng huân huy chương các loại; những người được tặng danh hiệu anh hùng, được tặng huy hiệu có giá trị cấp nhà nước thì sau khi nhận được đến nhà thờ họ dâng lễ cẩn cáo tổ tiên, ghi vào gia phả, lưu bản sao thành tích tại nhà thờ và được ghi tên vào sổ vàng danh dự và đóng góp vào quỹ họ số tiền 200.000 đồng; nếu có tiền công đức khác thì được ghi thêm vào sổ vàng công đức. Trong 1 năm không thực hiện thì họ sẽ ghi vào sổ xanh và coi như là thất lễ.
Điều 13.Trai, gái trong họ cưới vợ hoặc đi lấy chồng, khi tổ chức lễ thành hôn thì gia đình ấy tổ chức cho cặp vợ chồng mới cưới đó đến nhà thờ họ lễ cáo tổ để tỏ lòng hiểu nghĩa của mình và đóng góp vào quỹ họ với mức tối thiểu bằng 200.000 đồng. Trường hợp ở xa thì gửi tiền về nhờ anh em gần nhất đại diện đến thắp hương và cáo với tổ tiên. Trước lúc có con cặp vợ chồng đó phải thu xếp trực tiếp về tế lễ tại nhà thờ. Các cặp thành hôn xa, gần nếu có tiền công đức tại nhà thờ họ ngoài tiền đóng góp thì được ghi tên vào sổ vàng. Trong 1 năm không thực hiện thì họ sẽ ghi vào sổ xanh và coi như là thất lễ.
Điều 14. Dòng họ cam kết thực hiện các quy định của Họ phù hợp với pháp luật của Nhà nước và với thuần phong, đạo đức của dân tộc. Tộc ước này đã lấy ý kiến của các thành viên và thông qua tại nhà thờ họ vào ngày 22 tháng 6 năm 2009 có hiệu lực thực hiện kể từ ngày thông qua, không truy cứu nội dung chưa thực hiện trước đây của các thành viên. Định kỳ 5 năm một lần, nếu có yêu cần bổ sung thì họ bổ sung vào lễ giổ tổ của họ.
Điều 15. Bản tộc ước này được in vào Gia phả, lưu trử trên mạng internet và gửi cho từng thành viên trong họ để thực hiện.
|