HỌ NGUYỄN QUẢNG GIAO
(Dự thảo một số điều Tộc ước)
Rất vinh dự và tự hào về dòng họ Nguyễn của chúng ta là một trong những Tộc Họ có tên sớm trên đất Làng Bùi. Là dòng có uy tín trong Làng xã, nhiều người thành đạt. Đó là những di sản tinh thần vô giá mà tổ tiên chúng ta đã bao đời dày công xây dựng, là con cháu được thừa hưởng phải biết tôn vinh phát huy truyền thống quí báu tốt đẹp ấy. Tất cả mọi người trong từng gia đình, từng Chi và Tiểu chi thuộc dòng họ Nguyễn chúng ta đều thờ chung một thuỷ tổ, cùng có mối quan hệ tình cảm huyết thống, có trách nhiệm giữ gìn, phát huy truyền thống tốt đẹp của cả họ. Song để dòng họ có tiếng nói chung trong các hoạt động của dòng họ thể hiện được vai trò của dòng họ trong việc phát huy truyền thống tốt đẹp, giáo dục con cháu, thể hiện uống nước nhớ nguốn, dòng họ cần phải từng bước dây dựng được tộc ước với những nội dung chính như sau: CHƯƠNG I: NGUYÊN TẮC CHUNG. CHƯƠNG II: THỜ PHỤNG - LỄ CÚNG TỔ TIÊN. CHƯƠNG III: TỔ CHỨC HỘI ĐỒNG GIA TỘC THÀNH PHẦN - CHỨC NĂNG – NHIỆM VỤ. CHƯƠNG IV: THIẾT LẬP TỘC ƯỚC - BIÊN SOẠN GIA PHỔ, GIA PHẢ - XÂY DỰNG TỪ ĐƯỜNG. CHƯƠNG V: NHỮNG QUY ƯỚC CỤ THỂ ĐỂ XÂY DỰNG NỀ NẾP GIA PHONG - ĐẠO ĐỨC - HƯNG THỊNH TỘC HỌ. CHƯƠNG VI: NGHĨA VỤ - TRÁCH NHIỆM – QUYỀN LỢI. CHƯƠNG VII: KHEN THƯỞNG – KỶ LUẬT. CHƯƠNG VIII: ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH. Mọi thành viên trong Tộc Họ đều có trách nhiệm tham gia xây dựng Tộc ước và tự nguyện thực hiện để góp phần làm rạng rỡ, vẻ vang dòng tộc. Dòng tộc sẽ cử ra ban xây dựng tộc ước trong thời gian sớm nhất. Trong điều kiện thời gian và những yêu cầu thực tế ban soạn thảo tạm thời xây dựng một số điều về thờ phụng - lễ cúng, khuyến học để con cháu trong dòng họ tham khảo và thực hiện thực hiện trong thời gian tới.Tộc ước không quy định những điều trái với hiến pháp, pháp luật, trái với chính sách và những quy định hiện hành của nhà nước cũng như của địa phương. CHƯƠNG II: THỜ PHỤNG - LỄ CÚNG TỔ TIÊN. (Phần Nhang khói, thờ cúng) Việc thờ phụng ông bà tổ tiên là là đạo hiếu ngàn đời nay của của người Việt Nam, Trách nhiệm thờ phụng - nhang khói nhà từ đường Đại tộc của con họ như trách nhiệm đối với gia tiên trong gia đình. Vì vậy mỗi gia đình đều phải đóng góp cho phần hương hoả, mỗi cá nhân phải thường xuyên đến thắp hương cho tổ tiên. (Con cháu ở xa có về thắp hương nhà thờ đóng góp thông qua cung tiến tại nhà thờ) Trong việc cúng tế thể hiện được nếp sống văn minh, tiết kiệm, khoa học, hạn chế những chi tiêu không cần thiết nhưng vẫn giữ được vẻ trang nghiêm, thiêng liêng và tôn kính. Trong thời gian tổ chức cúng lễ tại từ đường tuyệt đối không được uống rượu – bia, say xỉn. - Tối 14 và 30, sáng ngày 15 và mùng 1 ở tất cả các tháng trong năm nhà thờ thắp hương nhang khói, việc con họ đến thắp hương chủ yếu vào buổi tối. Việc chuẩn bị đồ lễ, được giao cho ông Đòi. Con cháu ở xa về có thể thắp hương vào bất kỳ thời gian nào thông qua ban trị sự, ghi đầy đủ lễ và phần công đức, hương hoả, xây dựng quỷ khuyến học. Trong năm có thêm 4 ngày lễ sau: - Tết Nguyên đán. - Dãy mã: Định ngày dãy mã là ngày 10 thang 3 âm lịch: - Tết Trung Nguyên rằm tháng 7 - Ngày giỗ của Tộc Họ là ngày mùng 2 tháng 11 âm lịch (nếu tháng nhuận thì chọn tháng sau)* Tết nguyên đán. Ban trị sự cho con cháu ở gần quét dọn nhà thờ. Đêm 30 tết con cháu tổ chức giao lưu tại nhà thờ. Lễ giao thừa có thêm xôi, gà. Sáng mồng 1 tết con cháu con họ sau khi đã thắp hương gia tiên, đến thắp hương tại nhà thờ, nhận thưởng khuyến học phát sinh, có thể chúc tết, mừng tuổi, mừng thọ nhau tại nhà thờ thời gian đến 11 giờ, có bánh kẹo hoa quả tiếp khách (trong thời gian còn lại trong tết chỉ mở của cho con cháu ở xa về sau tết.)* Ngày dãy mả: Trùng với ngày tảo mộ, con cháu thăm mồ mả từ đường, tổ chức họp ban trị sự dòng họ xây dựng kế hoạch hạot động, xây dựng tư sửa trong năm. * Vào dịp Trung Nguyên rằm tháng 7 – Tế Thu thì nên cúng chay.* Ngày giỗ họ: Ngày giỗ họ là 2 tháng 11 hàng năm; là ngày lễ lớn nhất trong năm, con cháu cố gắng thu xếp về đông đủ, không chỉ làm tròn phần đạo hiếu mà còn có điều kiện gặp gỡ anh em chú bác trong dòng tộc. Các gia đình nên động viên con cháu dâu rể đến dự. Ngày này phải được tổ chức thật trang nghiêm. Chính vì vậy khâu chuẩn bị phải thật chu đáo, khoa học. Lịch làm việc như sau. - Ban trị sự phải họp thống nhất kế hoạch, phân công công việc trước ít nhất 3 ngày. - Chiều ngày 1 tháng 11 con cháu ở gần hoàn tất khâu chuẩn bị vệ sinh trang trí, tăng âm loa đài. (trong tương lai có thể trang bị và thành lập đội Tế Lễ có đầy đủ cờ, nhạc lễ, quần áo, đồ tế lễ…) Sáng ngày mùng 2 tháng 11 - Xôi họ được con họ tập kết trước ….. giờ ….. phút. Từ …… giờ ….. đến ….. giờ ….. thắp hương mộ tổ. Từ …… giờ ….. đến ….. giờ ….. Khai mạc Từ …… giờ ….. đến ….. giờ ….. tiến hành lễ cúng. Từ …… giờ ….. đến ….. giờ ….. Vào họ cho các cháu Từ …… giờ …….đến ….. giờ ….. Chấm xôi, công tác khuyến học Báo cáo hoạt động của dòng họ những việc làm được chưa làm được, chi tiêu tài chính trong năm và dự thảo kế hoạch hoạt động của dòng họ trong năm tới. Từ …… giờ ….. đến …..giờ ….. con cháu dâng hương. Con cháu ở xa, khách của họ được giới thiệu thắp hương trước, con cháu ở gần thắp hương sau. (Con cháu ở xa và khách bao gồm cả con gái, con rể của họ, người được uỷ nhiệm nếu không có mặt phải đăng ký với ban tổ chức để có kế hoạch sắp xếp, giới thiệu) Từ …… giờ ….. đến ….. giờ ….. thông qua danh sách khen thưởng và phát thưởng khuyến học trong năm học. Trao quà của dòng họ cho khách mời và con cháu ở xa. Con cháu ở gần nhận phần xôi họ *** Vì trong ngày giỗ họ có nhiều con cháu ở xa về và còn công tác vì vậy việc thực hiện giờ giấc phải nghiêm túc không vì một cá nhân hay lý do chủ quan nào mà thay đổi lịch làm việc của buổi lễ.CHƯƠNG V: NHỮNG QUY ƯỚC ĐỂ XÂY DỰNG NỀ NẾP GIA PHONG - ĐẠO ĐỨC - HƯNG THỊNH TỘC HỌ. (Trích Phần khuyến học khuyến tài) Xây dựng khuyến học dòng họ có ý nghĩa quan trọng trong việc khuyến khích động viên con cháu học hành phát huy tốt truyền thống hiếu học và sự thành đạt trong học vấn của dòng họ ta. Mặc dù mới được thành lập song khuyến học dòng họ đã được được sự đồng tình xây dựng của con họ. Trong thời gian qua mặc dù còn nhiều hạn chế song ban khuyến học sẽ từng bước xây dựng và thực hiện tốt hơn. Về quỷ khuyến học Đến tháng 1 năm 2012 quỷ khuyến học dòng họ đã có số tiền khoảng 45 triệu đồng, năm 2011 có số dư lãi khoảng ……………đồng và đã phát thưởng trong năm học 2010-2011. Sau dây là một số quy định tạm thời trong thời gian tới. Ngày phát thưởng: Nhằm ngày giỗ tổ 2-11 (AL) hàng năm. Phát thưởng cho những cá nhân đạt thành tích trong năm học trước đó. Các trường hợp phát sinh sẽ phát sáng mùng 1 tết âm lịch.* Trách nhiệm của tập thể cá nhân- Quỷ khuyến học được xây dựng độc lập với các các hoạt động tài chính khác của dòng họ, được giao cho ban khuyến học dưới sự giám sát, điều hành của ban trị sự dòng họ. Mọi con cháu trong dòng họ đều có trách nhiệm dóng góp xây dựng quỷ.Ban khuyến học có trách nhiệm thu hút các nguồn lực từ bên ngoài trong việc xây dựng quỷ.- Sau khi có kết quả học tập và thành tích đạt được của cháu, con các gia đình phải có trách nhiệm chứng thực bằng sao Pôtô giấy khen, giấy chứng nhận (phía sau ghi rõ con ông bà, không cần công chứng) bỏ vào hòm công đức trong nhà thờ họ (hoặc gửi qua ông Đòi bỏ hộ). Các gia đình ở xa có thể gửi qua bưu điện về hội khuyến học Quảng giao, thông tin trực tiếp với trưởng ban hay trình sớm các chứng thực poto cho ban khuyến học vào ngày giỗ tổ. Ban khuyến học không lập danh sách khen thưởng khi không có chứng thực hợp lệ.Buổi họp trước ngày giỗ tổ ban khuyến học phải thẩm định chính xác và có danh sách và kế hoạch kinh phí, giấy khen phát thưởng, trong ngày phát thưởng bổ sung kịp thời cho cho các gia đình ở xa.Đối tượng được khen thưởng là con cháu nội tộc, hay con cháu ngoại được xin sinh hoạt trong dòng họ; hình thức khen là giấy khen của dòng họ và tiền mặt. một cá nhân có thể được nhận cả ba trường hợp sau: 1- Học sinh, sinh viên (cấp 1, 2, 3, TCCN, ĐH), được danh hiệu là học sinh giỏi, học sinh tiên tiến.2- HS (mầm non, cấp 1, cấp 2 ) đạt thành tích trong các kỳ thi HSG từ cấp huyện trở lên, học sinh THPT (cấp 3) đạt giải HSG cấp Tỉnh trở lên, Sinh viên các trường đạt giải cấp trường trở lên nếu đạt nhiều giải ở các lĩnh vực khác nhau thì đều được nhận thưởng. Nếu cùng trong một lĩnh vực thì được nhận thưởng ở thành tích cao nhất.3- Các cá nhân làm được việc lớn cho dòng họ, có công lớn với đất nước, có địa vị cao trong xã hội thì sẽ được nêu gương và ghi vào sổ vàng truyền thống của dòng họ.Kinh phí được trích quỷ khuyến học, Số tiền cho từng năm và từng giải có thể thay đổi phụ thuộc vào số lượng HS và kinh phí có được trong năm.Danh sách khen thưởng phải được ghi vào sổ khen thưởng và lưu giữ hàng năm. ( Trên đây là dự thảo một số phần trong tộc ước của dòng họ mong con cháu trong dòng họ góp ý xây dựng và thực hiện)